Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μία νόσος των οφθαλμών η οποία αποτελεί τη συχνότερη αιτία απώλειας της όρασης σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 60 ετών.
Η ωχρά κηλίδα είναι ανατομικό στοιχείο του αμφιβληστροειδούς υπεύθυνο για την ευκρινή, κεντρική όραση.
Παραμένει άγνωστος ακόμη ο ακριβής μηχανισμός που σχετίζεται με την εκδήλωση της νόσου, όμως είναι βέβαιο ότι είναι μία πολύπλοκη πολυπαραγοντική νόσος που οφείλεται στη γήρανση του αμφιβληστροειδούς και σε ένα συνδυασμό περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι τεκμηριωμένα το κάπνισμα ,το αλκοόλ η παχυσαρκία και η ηλικία.
Ένα από τα πιο κοινά πρώιμα στοιχεία της ΗΕΩ είναι τα ντρούζεν (drusen) δηλ υαλοειδείς εναποθέσεις που είναι συσσώρευση υλικού μεταξύ συγκεκριμένων μεμβρανών του αμφιβληστροειδούς. Αυτές οι αλλοιώσεις μπορούν να αναγνωρισθούν με την εξέταση βυθού από τον οφθαλμίατρο με χρήση ειδικών φακών. Η παρουσία ντρούζεν είναι χαρακτηριστικό εύρημα της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας ξηρού τύπου, η οποία είναι και συχνότερη εκείνης της υγρού τύπου. Τα ντρούζεν από μόνα τους δεν προκαλούν συνήθως απώλεια της όρασης. Όμως, μια αύξηση στον αριθμό ή το μέγεθος των ντρούζεν αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει υγρή ή προχωρημένη ξηρή ΗΕΩ. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή απώλεια της όρασης. Η προχωρημένη ξηρού τύπου ΗΕΩ σχετίζεται με μειωμένη δραστηριότητα του μελαχρόου επιθηλίου που μπορεί να καταλήξει σε γεωγραφική ατροφία με πλήρη ή σχεδόν πλήρη απώλεια των φωτοδεκτικών κυττάρων.
Ένα συνηθισμένο πρώιμο σύμπτωμα της ξηρού τύπου ΗΕΩ είναι η θαμπή όραση. Οι ασθενείς διακρίνουν λιγότερο καθαρά πρόσωπα ή λέξεις σε ένα βιβλίο. Σε πιο προχωρημένα στάδια οι ασθενείς παρατηρούν μία μαύρη κηλίδα κέντρο της όρασής τους, η οποία εξαπλώνεται με τη πάροδο του χρόνου.
Στην υγρού τύπου ΗΕΩ πρώιμο σύμπτωμα είναι μία παραμόρφωση στις ευθείες γραμμές οι οποίες εμφανίζουν ένα ελαφρό κυματισμό λόγω της συσσώρευσης υγρού, το οποίο προέρχεται από τη διαρροή των παθολογικών νέων αγγείων. Τελικά επέρχεται απώλεια της κεντρικής όρασης.
Η ανάπτυξη νεοαγγειώσεως είναι μία σημαντική εξέλιξη στη πορεία της νόσου και χαρακτηρίζει την υγρού τύπου ΗΕΩ. Σημαντικός
παράγοντας ανάπτυξης νεοαγγειώσεως στο οφθαλμό είναι το οξειδωτικό στρές το οποίο διεγείρει την αύξηση των επιπέδων και την έκφραση του ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα Α (VEGF-A) και άλλων αγγειογενετικών παραγόντων.
Αυτού του τύπου η ανάπτυξη νεοαγγειώσεως αποτέλεσε σημαντικό πεδίο έρευνας για πολλά χρόνια για εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων που αφορούν στη θεραπεία της ΗΕΩ υγρού τύπου. Με τη βοήθεια της τομογραφία οπτικής συνοχής γνωστής ως OCT, εφαρμόζεται η θεραπεία η οποία συνίσταται κυρίως στη ενδοβολβική έγχυση παραγόντων οι οποίοι θα μειώσουν ή αναστείλουν την ανάπτυξη νεοαγγειώσεως.
Σε προληπτικό επίπεδο η κατανάλωση omega -3, αντιοξειδωτικών όπως βιταμίνςς C,E και B-καρωτένιου καθώς και ψευδαργύρου έχει συνδυασθεί με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς.
Η κατανόηση των γενετικών παραγόντων μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο μέλλον για την εφαρμογή εξατομικευμένων θεραπειών.
